Je kent het wel, die kriebel in je buik voor een belangrijke presentatie voor een grote klant of een overleg met de directie. Is dit nou stress of gewoon gezonde spanning die ook nog eens bevorderlijk is voor de prestatie?

Het positieve nut van stress 

Stress betekent niets anders dan spanning of druk. Meestal wordt het woord stress gebruikt voor situaties van ongezonde druk: er is een teveel aan spanning. Maar stress is niet per definitie ongezond. Volgens het Fonds Psychische Gezondheid hebben mensen zelfs een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. De spanning maakt het lichaam klaar voor actie. Zo’n stressreactie is nodig om te kunnen reageren op bedreigende situaties. Het helpt je om goed te presteren op het werk, dat je geconcentreerd bent en zorgt vaak dat je veel kan doen in korte tijd. Dokter Kyriazis van de Britse vereniging voor langer leven zegt in The Sunday Times zelfs dat zijn patiënten zich jonger voelen en er ook jonger uitzien nadat zij stress verwekkende taken hebben uitgevoerd. Hoe meer stress hoe beter zou je denken?!

Pas op voor ongezonde stress 

Maar wanneer wordt stress wel ongezond? Wanneer is die kriebel, dat goede gevoel, niet meer een kriebel maar wordt het buikpijn? Je vraagt je af “wanneer moet ik aan de bel trekken”? Je zou zeggen “als het teveel wordt”. Maar die grens is blijkbaar niet zo makkelijk te bepalen gezien het toenemende aantal mensen met een burn-out. In theorie wordt het “teveel” wanneer je niet meer herstelt van een stressreactie. Dit kan gebeuren wanneer de balans tussen de stressreactie en de periode van herstel van deze stressreactie verstoord is. In de praktijk betekent dit dat wanneer je bijvoorbeeld langdurig wordt blootgesteld aan hoge taakeisen of hoge werkdruk zonder dat hier een periode van ontspanning tegenover staat, er ongezonde stress ontstaat. Maar ook wanneer er in de privésituatie stressvolle gebeurtenissen plaatsvinden zoals een scheiding, verhuizing of overlijden kan stress ontstaan. Een tijdje is deze stress vol te houden, kun je leven op je reserves, maar uiteindelijk raakt de batterij leeg. Je maakt fouten en moet je werk steeds controleren. Je kunt je niet meer concentreren of helder denken. Je wordt chaotisch en het kost je steeds meer moeite om nog iets voor elkaar te krijgen. Je prestaties worden door de stress alleen maar slechter, waardoor je nog meer stress ervaart. Dit is het moment om even rustiger aan te gaan doen.

De juiste balans 

De kunst is dus de juiste balans te vinden tussen goede, prestatieverhogende stress en voldoende herstelmomenten, ofwel ontspanning om zo ongezonde stress te voorkomen. Twijfel je of je te veel stress hebt? Heb je ook wel eens het gevoel dat de ontspanning er de laatste tijd teveel bij inschiet? Kijk dan eens even op de site van het Fonds Psychische Gezondheid en doe de stresstest of lees een van de andere artikelen op newnews.nl die je een inzicht geven je werk makkelijker te maken of de balans tussen werk en privé goed te houden, zoals het artikel “Timemanagement en de smart Phone” van Alice.